Badania obserwacyjne dopełnieniem badań klinicznych

Badania obserwacyjne dopełnieniem badań klinicznych

Medycyna to jedna z dziedzin, w której funkcję istotną funkcję spełniają badania obserwacyjne, które – nota bene – były stosowane dużo wcześniej niż badania kliniczne. Dzięki obserwacji konkretnych zjawisk, zachowań i reakcji można wyciągnąć wnioski, które w znaczny sposób wpływają na jakość i efektywność podejmowanych działań.

Funkcja badań obserwacyjnych

Stosowanie badań obserwacyjnych to doskonałe dopełnienie badań klinicznych, określanych mianem złotego standardu w medycynie. Faktem jest, że badania kliniczne to rozwiązanie, które daje lepsze wyniki, zdarzają się jednak sytuacje, gdy przeprowadzenie tego typu badań jest trudne lub wątpliwe pod względem etycznym. W tej sytuacji optymalną alternatywą są badania obserwacyjne, dzięki którym istnieje możliwość rzetelnej oceny czynników ryzyka oraz czynników prognostycznych. Badania obserwacyjne sprawdzają się przede wszystkim w sytuacjach, gdy badania kliniczne są niemożliwe do wykonania, nieetyczne lub zbyt drogie.

Rodzaje obserwacji

Istnieją dwa podstawowe rodzaje badań obserwacyjnych – retrospektywne i prospektywne. Pierwsze, jak sama nazwa wskazuje, nawiązują do przeszłości i zazwyczaj bazują na dostępnej dokumentacji medycznej. Głównym narzędziem w tym przypadku jest analiza dostępnych danych. Badania prospektywne dotyczą przyszłości, a tym samym umożliwiają szczegółowe planowanie podejmowanych działań, czasu ich trwania oraz gromadzenia niezbędnych danych.

Bezpieczeństwo pomiarów

Prowadzenie badań obserwacyjnych w dużej mierze zależy od konkretnej sytuacji. Badania retrospektywne stosowane są przede wszystkim wtedy, gdy zakłada się, że przyczyna problemu wynika ze zdarzenia, które miało miejsce w przeszłości. Przykładem może być w tym przypadku połączenie faktu nałogowego palenia papierosów z rakiem płuc. Prowadzone w tym przypadku działania opierają się przede wszystkim na analizie dokumentacji, a co za tym idzie, są to badania nieinterwencyjne, bezpieczne dla pacjenta, a nierzadko wymagające niewielkiego udziału danej osoby w przedsięwzięciu badawczym.

Badania prospektywne we współczesnej medycynie

Badania kohortowe, czyli prospektywne, to działania, które polegają na badaniu zdarzenia, które wystąpiło niedawno. Rozwiązanie to często stanowi dopełnienie badań klinicznych w zakresie nowych leków czy metod leczenia. Dzięki badaniom kohortowym można m.in. określić częstotliwość występowania określonych skutków ubocznych podczas przyjmowania konkretnego leku. W przypadku badań kohortowych istnieje możliwość przygotowania wszystkich elementów wchodzących w skład przedsięwzięcia, począwszy od określenia i zebrania grupy badanych osób, a na szczegółowej analizie uzyskanych efektów skończywszy.